Raffaella Longoni

Comme l’explique Philippe Loir dans « le CA au travail », cette édition de l’Écrin est la première du nouveau mandat. De nouveaux visages se sont joints au CA, puisque six des quatorze élus y siègeront, confrontés aux anciens et nouveaux problèmes et défis des trois prochaines années.

Cet Écrin en esquisse quelques-uns, en orientant les projecteurs sur les plus actuels ou les plus brûlants.

Au centre de nos intérêts restent la gouvernance européenne et la capacité de l’UE de répondre aux europhobes et aux populistes, et de fixer sa destinée pour l’avenir des citoyens européens.

Ce 25 mars, Rome a célébré les 60 ans des Traités avec des cérémonies émouvantes et des manifestations pacifiques où, contrastant avec l’europessimisme ambiant, flottait une marée de drapeaux européens. Mêmes scènes dans plusieurs autres capitales européennes et, plus insolite, au centre de Londres... capitale du Royaume-Uni qui présente sa demande de sortie de l’UE ce 29 mars 2017.

L’article de John McClintock mérite une attention particulière. D’abord parce qu’un collègue britannique et europhile nous apporte sa contribution et ensuite parce que, après le vote catastrophique du Brexit, sa voix se lève pour affirmer que « … the key to more peace and justice in the world is to be found in the partial sharing of sovereignity between nation states ».

Mais le divorce entre le Royaume-Uni et l’UE s’achemine désormais vers sa concrétisation et « la chronique d’une catastrophe annoncée » devient une réalité pleine de sombres inconnues.

Á propos du Royaume-Uni, à un moment où les problèmes européens et mondiaux semblent se cristalliser sans qu’une solution issue d’une vision claire et commune ne se profile à l’horizon, il est bien regrettable d’être amenés, encore une fois, à exprimer notre solidarité et notre sympathie pour les victimes du récent attentat à Londres et pour nos collègues britanniques. Nous le faisons ici au nom de tout le CA, avec tristesse et inquiétude.

Je voudrais citer l’excellente contribution de Jürgen Erdmenger à l’occasion de la mort de Roman Herzog, septième président de la RFA. En sa qualité de président de la Convention pour la Charte des droits fondamentaux de l’Union européenne, Herzog nous rappelle à l’article 1, Titre I, de cette Charte ces mots inoubliables « La dignité de l’être humain est sacrée. Elle mérite respect et protection. »

Un autre aspect intéressant de l’actualité est abordé par Mateus Tique dans son article sur les accords CETA qui brosse un historique et une mise à jour concis et complets de la situation des accords transatlantiques de libre-échange. Ne soyons toutefois pas trop pessimistes, car le repli des États-Unis pourrait relancer l’attrait de l’UE en tant que grande puissance économique, culturelle et humaniste.

L’article de Jean-Pierre Bobichon sur les 30 ans d’Erasmus est riche et intéressant et la proposition d’un Erasmus Seniors mérite réflexion.

Notons que de grands événements de l’histoire peuvent donner naissance à des élans de renouveau porteurs de paix et d’espoir : les dirigeants européens en 1957 tiraient des horreurs de la Seconde Guerre mondiale une leçon magistrale en signant les Traités de Rome ; à la chute du mur de Berlin, fin 1989, le programme Erasmus lancé en 1987 offrait l’Europe élargie à la nouvelle « vague » de jeunes enthousiastes et motivés.

Je termine en citant, avec satisfaction, les mots d’un jeune interviewé lors des Assises du programme Erasmus à Rome : « Notre génération a le devoir de rendre à l’Europe ne serait- ce qu’une petite partie de ce qu’elle nous a apporté ».

Zoals Philippe Loir in "le CA au travail" uiteenzet is deze editie van de Écrin de eerste van het nieuwe mandaat. Er zijn nieuwe gezichten verschenen in de Raad van Bestuur omdat zes van de veertien verkozenen erin zullen zetelen om zich bezig te houden met de oude en nieuwe problemen en uitdagingen van de komende drie jaren.

Dit nummer van de Écrin schetst er enkele van en richt de schijnwerpers op de meest actuele of nijpende onder hen.

In het centrum van de belangstelling staan nog steeds het Europees bestuur en het vermogen van de EU om de tegenstanders van Europa en populisten van repliek te dienen en richting te geven aan de toekomst van de Europese burgers.

Op 25 maart jongstleden is in Rome de zestigste verjaardag van de Verdragen gevierd met indrukwekkende plechtigheden en vreedzame betogingen die het elders opgeld doende europessimisme logenstraften met een zee van Europese vlaggen. Hetzelfde was in verschillende andere Europese hoofdsteden waar te nemen en vreemd genoeg ook in het centrum van Londen… de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk, dat op 29 maart 2017 zijn verzoek tot uittreding uit de EU indient.

Het artikel van John McClintock verdient bijzondere aandacht. Ten eerste omdat een Brits collega die voorstander is van Europa ons zijn bijdrage levert en vervolgens omdat hij na de rampzalige stemming voor de Brexit zijn stem verheft om vast te stellen dat "… the key to more peace and justice in the World is to be found in the partial sharing of sovereignty between nation states". Maar de scheiding tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU leidt ons nu de weg op van haar concretisering en "de kroniek van een aangekondigde catastrofe" wordt een werkelijkheid vol duistere onzekerheden.

Wat het Verenigd Koninkrijk betreft valt het, op een moment waarop de Europese en mondiale problemen zich lijken toe te spitsen zonder dat een op een duidelijke en gemeenschappelijke visie gebaseerde oplossing in zicht is, te betreuren dat wij andermaal onze solidariteit en onze sympathie moeten betuigen met de slachtoffers van de recente aanslag in Londen en met onze Britse collega's. Wij doen dit hier uit naam van de hele RvB met droefheid en ongerustheid.

Ik zou de uitstekende bijdrage van Jürgen Erdmenger naar aanleiding van het overlijden van Roman Herzog, de zevende President van de BRD willen citeren. In zijn hoedanigheid van voorzitter van de Conventie voor het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie herinnert Herzog ons aan artikel 1 van Titel I van dit Handvest, dat de volgende onvergetelijke woorden bevat: "De menselijke waardigheid is onschendbaar. Zij moet worden geëerbiedigd en beschermd."

Een ander belangrijk aspect van de actualiteit wordt behandeld door Mateus Tique in zijn artikel over het CETA-verdrag, dat een beknopt en volledig beeld schetst van de ontstaansgeschiedenis van en de toestand op het gebied van de transatlantische vrijhandelsverdragen. Laten wij echter niet al te pessimistisch zijn omdat het feit dat de Verenigde Staten zich op zichzelf terugtrekken een positieve uitwerking zou kunnen hebben op de aantrekkingskracht van de EU als grote economische, culturele en humanistische mogendheid.

Het artikel van Jean-Pierre Bobichon over de 30 jaar van Erasmus is waardevol en interessant en het voorstel van een Erasmus Seniors verdient overweging.

Grote gebeurtenissen in de geschiedenis kunnen een stimulerende uitwerking hebben op vrede en hoop: de Europese leiders trokken in 1957 uit de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog een magistrale les door de Verdragen van Rome te ondertekenen; bij de val van de Berlijnse muur eind 1989 stelde het in 1987 gelanceerde Erasmusprogramma het uitgebreide Europa open voor een nieuwe "golf" van enthousiaste en gemotiveerde jongeren.

Ik eindig door met instemming de woorden te citeren van een jongere die tijdens de Assisen van het Erasmusprogramma in Rome werd geïnterviewd: "Onze generatie heeft de plicht Europa ook al was het maar een klein deel terug te geven van wat het ons heeft gebracht".